Quy Trình Làm Lúa Hiệu Quả Giúp Tăng Năng Suất Và Chất Lượng Hạt Gạo
Mở đầu
Lúa là cây lương thực chủ lực của Việt Nam, góp phần đảm bảo an ninh lương thực và xuất khẩu gạo ra thế giới. Tuy nhiên, năng suất và chất lượng lúa phụ thuộc rất nhiều vào quy trình canh tác. Việc áp dụng quy trình làm lúa chuẩn kỹ thuật không chỉ giúp nông dân tăng thu nhập mà còn tiết kiệm chi phí và bảo vệ môi trường canh tác bền vững.
1. Chọn giống lúa phù hợp
-
Tiêu chí chọn giống:
-
Phù hợp với mùa vụ (ĐX, HT, TĐ).
-
Chống chịu sâu bệnh tốt (đạo ôn, bạc lá, rầy nâu).
-
Năng suất cao, phẩm chất gạo ngon, tỷ lệ hạt chắc cao.
-
-
Một số giống lúa phổ biến:
-
OM5451, OM18: Chống chịu tốt, dễ chăm sóc.
-
Đài Thơm 8: Gạo thơm, hạt dài, năng suất cao.
-
ST24, ST25: Giống lúa thơm cao sản, chất lượng gạo xuất khẩu.
-
2. Làm đất và xử lý đất
-
Làm đất kỹ, bằng phẳng để dễ giữ nước và bón phân đều.
-
Cày ải, phơi đất 7–10 ngày, giúp tiêu diệt mầm bệnh.
-
Bón vôi 30–50 kg/ha để cải tạo pH đất và diệt khuẩn.
-
Có thể sử dụng Trichoderma để xử lý đất, chống nấm hại rễ.
3. Gieo sạ hoặc cấy
-
Gieo sạ hàng (sạ theo luống) là phương pháp phổ biến hiện nay do tiết kiệm giống, dễ chăm sóc.
-
Lượng giống: 80–100 kg/ha đối với sạ hàng; 120–150 kg/ha nếu sạ lan.
-
Trước khi gieo:
-
Ngâm ủ hạt giống 24–36 giờ, để hạt nứt nanh.
-
Có thể xử lý hạt bằng thuốc trị nấm (Carbenzim, Kasai...) để phòng đạo ôn lúa con.
-
4. Quản lý nước
-
Giữ mực nước 3–5 cm trong giai đoạn cây con – đẻ nhánh.
-
Tháo nước khi làm cỏ/bón phân, sau đó giữ lại mức nước phù hợp.
-
Giai đoạn trổ và chắc hạt: Cung cấp đủ nước liên tục, tránh khô hạn.
-
Trước thu hoạch 7–10 ngày: Tháo cạn nước, giúp lúa khô đều, dễ gặt.
5. Bón phân đúng và đủ
Giai đoạn |
Loại phân |
Liều lượng khuyến nghị (theo ha) |
---|---|---|
Lót |
Phân hữu cơ, Lân super |
500–1000 kg + 30 kg lân |
Đẻ nhánh |
NPK 20-20-15 |
20–30 kg |
Làm đòng |
Kali + Canxi Bo |
20–25 kg |
Trổ |
Phân bón lá có Bo, Si |
Phun 1–2 lần |
Gợi ý: Sử dụng thêm vi sinh, humic, amino acid giúp cây khỏe và tăng sức đề kháng.
6. Phòng trừ sâu bệnh
Một số dịch hại chính cần lưu ý:
-
Rầy nâu: Hút nhựa, truyền virus vàng lùn, lùn xoắn lá.
-
Bệnh đạo ôn: Gây hại lá, cổ bông, cổ gié.
-
Sâu cuốn lá nhỏ, sâu đục thân, bệnh cháy bìa lá...
Giải pháp:
-
Thăm đồng thường xuyên 3–5 ngày/lần.
-
Phun thuốc đặc trị đúng lúc (Confidor, Virtako, Kasai, Beam…).
-
Luân phiên thuốc, không lạm dụng 1 hoạt chất để tránh kháng thuốc.
7. Giai đoạn trổ và nuôi hạt
-
Trổ bông là giai đoạn quyết định năng suất.
-
Cần:
-
Giữ nước đủ ẩm liên tục.
-
Phun Bo + Kali + Silic giúp chắc hạt, đẹp màu.
-
Phòng đạo ôn cổ bông, lem lép hạt bằng Beam, Katana...
-
8. Thu hoạch và bảo quản
-
Thu hoạch khi lúa chín 85–90%, bông lúa ngã đều, hạt chắc.
-
Không thu hoạch quá sớm hoặc quá muộn để tránh hao hụt năng suất.
-
Phơi/sấy ngay sau gặt, độ ẩm hạt đạt 13–14% để bảo quản lâu.
Câu hỏi thường gặp (FAQs)
1. Có nên sạ dày để tăng năng suất?
Không nên. Sạ dày khiến ruộng rậm rạp, sâu bệnh phát triển mạnh, giảm đẻ nhánh hữu hiệu.
2. Làm thế nào để lúa đẻ nhánh khỏe?
Cần bón phân cân đối (đạm, lân, kali) đúng thời điểm đẻ nhánh và giữ nước hợp lý.
3. Khi nào cần phòng bệnh đạo ôn cổ bông?
Trước trổ 5–7 ngày và sau trổ 7 ngày. Dùng thuốc đặc trị dạng lưu dẫn có hiệu quả kéo dài.
Kết luận
Việc áp dụng đúng quy trình làm lúa từ khâu chọn giống, gieo sạ, bón phân, quản lý nước đến phòng bệnh sẽ giúp bà con nâng cao năng suất và chất lượng gạo một cách bền vững. Trong bối cảnh giá vật tư và nhân công ngày càng tăng, sản xuất lúa theo hướng kỹ thuật cao và tiết kiệm chi phí là xu hướng tất yếu.
Thông tin liên hệ (Ví dụ)
Cửa hàng Vật Tư Nông Nghiệp Chiểu 2📍 Địa chỉ: Ấp 4, xã Hưng Thanh, Tháp Mười, Đồng Tháp
📞 Điện thoại: 0947 777 993 (gọi hoặc Zalo)
📧 Email: vtnnchieu@gmail.com